Inheems en uitheems

  • Door Taaluilen
  • 30 juni 2014
inheems en uitheems

inheems en uitheems

Waarom moet je weten wat inheemse en uitheemse woorden zijn?

Je moet dat weten omdat je dan kunt bepalen hoe iets gespeld wordt. In 100% inheemse woorden komt bijvoorbeeld alleen een c voor in de ch. Alles wat klinkt als een k, schrijf je ook met een k.

Het lastige is dat heel veel woorden inmiddels zijn vernederlandst. Ze zijn de regels van het Nederlands gaan volgen en soms veranderde daardoor de spelling.

Maar eerst het verschil tussen inheems en uitheems.

Wat zijn inheemse woorden?

Inheemse woorden zijn woorden die volledig horen bij de Nederlandse taal. Ze zijn hier ontstaan in het dagelijks leven en omschrijven wat er om de mens heen waarneembaar was. Ze zijn opgebouwd uit Nederlandse klanken. Tot de oudste woorden behoren:

man, oog, kind, sneeuw, zon, nacht, heuvel, boom, koe, melk, jong, pot, drinken, zien

Ook samenstellingen en afleidingen van dat soort woorden horen daarbij:

huismus, godsdienst, herfstmaand, handschoen, regenboog, bloempot, goedendag

Taal is levend en door de eeuwen heen ontstonden talloze nieuwe woorden. De volgende woorden zijn bijvoorbeeld pas na 1985 aan onze taal toegevoegd:

sneu, alleenstaande, afbranden, wildplassen, onwijs, afdekzeil

Informatie afkomstig uit het Chronologisch Woordenboek.

Wat zijn uitheemse woorden?

Uitheemse woorden hebben we geleend uit andere talen. We noemen ze daarom ook wel eens leenwoorden. Je kunt ze vaak herkennen aan klanken die wij in het Nederlands niet hebben.

garage, chique, theater, toilet, symfonie, plafond, circuit, quiz, carrière

Veel van deze vreemde woorden vinden een vaste plek in onze taal zonder dat er iets verandert in spelling, opbouw of uitspraak. De woorden hierboven zijn daar allemaal al goede voorbeelden van. In de tijd dat de Fransen het voor het zeggen hadden, zijn er talloze Franse woorden bijgekomen. In het computertijdperk hebben tientallen Engelse woorden hun weg naar onze taal gevonden.

computer, monitor, mail, website, link, game, chatten, printer

Bastaardwoorden

Bastaardwoorden zijn leenwoorden die helemaal zijn ingeburgerd in het Nederlands. Zo ingeburgerd zelfs, dat je de klanken die wij niet kennen als Nederlandse klanken gaat schrijven.

vacantie > vakantie
shawl > sjaal
accoord > akkoord
artist > artiest
success > succes

Meer over

Deel dit artikel

Scroll naar boven